شیرینی های محلی ایران بازتابی از گذشته است و با توجه به فرهنگ های مختلف شیرینی های متعددی وجود دارد که هر کدام دارای طعم بی نظیری هستند. مواد اولیه اکثر این شیرینی ها گردو و تخم مرغ است به همین دلیل دارای هر کدام از آنها دارای طعم و خواص عالی هستند.
ما در این مقاله قصد داریم شیرینی های محلی مناطق مختلف کشورمان را معرفی کنیم تا بیشتر با شیرینی های محلی هر منطقه آشنا شوید. بنابراین پیشنهاد می کنیم تا پایان مقاله همراه ما باشید.
معرفی معروف ترین شیرینی های ایران
کشورمان ایران با قدمت چندین هزار ساله دارای فرهنگ ها و اقوام مختلفی است. به همین دلیل شیرینی های محلی متنوعی در هر منطقه از کشورمان پخت می شود. درواقع این نوع شیرینی ها به عنوان شیرینی های مجلسی نیز در ایران شناخته می شوند و برای مراسم ها و تشریفات بسیار پرطرفدار هستند از طرفی قیمت شیرینی خشک مجلسی بسته نه نوع شیرینی ها و تعداد و همچنین ترکیبات به کار رفته در انها متفاوت است.
نام شیرینی | شهر/استان اصلی | ترکیبات اصلی |
سوهان | قم | آرد جوانه گندم، کنجد، بادام، عسل |
ساق عروس | آمل | گردو، گلاب، پودر قند، آرد سفید، هل، کره، کرمفیل |
ترحلوا | شیراز | آرد برنج، نشاسته، شیر ، شکر ،گلاب ، زعفران و کره حیوانی است. |
نون خامهای | مشهد (با ریشه فرانسوی) | خامه عسلی، زعفران، آرد |
قرابیه | تبریز | بادام، پسته |
نون چایی | قزوین | آرد، پودر قند،ماست، روغن جامد،زده تخم مرغ، بکینگ پودر و هل |
کلوچه خرمایی | خوزستان، سیستان و بلوچستان | خرما |
بفه شکری | لار | آرد، آب ، شکر، روغن و هل |
کلوچه فومن | فومن (گیلان) | گردو، جوز هندی، هل |
حلوا ارده | اردکان | ارده، شکر یا شیره انگور، هل |
سوهان کنجدی | اصفهان | شکر، کنجد، کره |
شیرینی لندو | سیستان، زابل | خرما، گندم برشته، کنجد |
حلوا سیاه | اردبیل | آرد جوانه گندم، گلاب، شیره انگور یا خرما، روغن حیوانی |
شیرینی پادرازی | قزوین | تخم مرغ، شیر، آرد برنج |
بادام سوخته | شیراز | بادام، روغن، آبلیمو، شکر |
نوقا | تبریز | فندق، پسته، میوه خشک |
بژی برساق | ایلام | زردچوبه، شکر، آرد، رازیانه |
قاتلمه | ترکمنها | تخم مرغ، روغن، بکینگ پودر، آرد |
با سفر کردن به شهرهای کشورمان قطعا با غذاها و شیرینی های محلی شهرها روبرو خواهید شد. در واقع عطر و طعم شیرینی های محلی تا حدی است که دلتان نمی آید آن را برای دوستان و اقوام هدیه نیاورید. در ادامه معروف ترین شیرینی های محلی ایران را بیان می کنیم:

سوهان از شیرینی های محلی قم
سوهان قم
سوهان یکی از شیرینی های محلی شهر قم است که از شیرینی های سنتی و اصیل این شهر به حساب می آید. قدمت این چای به دوره قاجار برمی گردد. البته انواع مختلفی از این شیرینی شامل سوهان کنجدی، بادامی و عسلی در این شهر وجود دارد که هر کدام طعم فوق العاده ای دارند.
ساق عروس
اسم این نوع شیرینی کمی عجیب به نظر می رسد. اما جالب است بدانید که این شیرینی سنتی شهر آمل است که در کنار عطر و طعم بی نظیری که دارد از ماندگاری بالایی نیز برخوردار است. گردو نیز یکی از ترکیب های اصلی این شیرینی است که عطر و طعم خاصی به شیرینی می بخشد. گلاب، پودر قند، آرد سفید، هل و کره نیز از دیگر ترکیبات این شیرینی هستند.
و از مزایا ی دیگر این نوع شیرینی سایز و اندازه ان است که به علت بافت نرم خورد و یا له نمی شود. بنابراین شیرینی ساق عروس برای مراسم های های مختلف مانند خواستگاری و همچنین پذیرایی ها یک انتخاب مناسب است.
اما باید به این نکته توجه کرد که کیفیت کرم به کار رفته در این نوع شیرینی تعییین کنند قیمت شیرینی ساقه عروس است، به عنوان مثال استفاده از کرمفیل درجه در این شیرینی علاوه بر طعم بهتر باعث ماندگاری بیشتر این نوع شیرینی میشود.

تره حلوا شیرینی پرطرفدار شیراز
ترحلوا
اگر گذری به محله های قدیمی و سنتی شیراز داشته باشید حتما با شیرینی محلی ترحلوا روبرو خواهید شد. ترحلوا یک شیرینی فوق العاده خوشمزه است که طرفداران زیادی دارد. و ترکیبات به کار رفته برای این دسر خوشمزه آرد برنج، نشاسته، شیر و شکر به همراه گلاب و زعفران و همچنین کره حیوانی است.

نان خامه ای شیرینی محبوب ایرانی
نون خامهای
نون خامه ای یا شیرینی نارنجکی از محبوب ترین شیرینی ها مشهد است. این شیرینی خوشمزه یکی از معروف ترین شیرینی های محلی کشورمان است که بافت پفکی و نرمی دارد و اغلب با خامه عسلی و زعفرانی تیه می شود. نان خامه درواقع یک ریشه فرانسوی دارد و در دوره قاجار توسط شیرینیپزهای قفقازی و اروپایی نان خامهای به قنادیهای ایرانی راه پیدا کرد. و بعد ها توسط قنادان هنرمند ایرانی و تغییر رسپی تبدیل به نان خامه شده است که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده است. اما این شیرینی خوشمزه و لذیذ تاریخچه قدیمی و جالب دارد که در سایت ordinarybaker.com در این باره نقل شده است:
Cream puffs are a popular pastry that are enjoyed around the world, but their origin can be traced back to France in the 16th century.Legend has it that cream puffs were invented by a French chef named Pantanelli during the 16th century reign of King Henry II.
The story goes that Pantanelli was working in the kitchen of Catherine de’ Medici, the queen consort of France, when he accidentally created the first cream puff by adding too much flour to a pastry dough. Rather than discarding the dough, he baked it anyway and filled the resulting puff with a mixture of whipped cream and pastry cream. The cream puff was an instant hit, and it quickly became a popular dessert in France and beyond.
نان خامهای یک شیرینی محبوبه که در سراسر دنیا طرفدار داره، اما خاستگاه اون به فرانسه در قرن شانزدهم برمیگرده.طبق افسانهها، نان خامهای توسط یک آشپز فرانسوی به نام پانتانلی در زمان سلطنت هنری دوم اختراع شد.
گفته میشه که پانتانلی در آشپزخانهی کاترین دِ مدیچی (ملکه فرانسه) کار میکرد، وقتی که به اشتباه آرد زیادی به خمیر شیرینی اضافه کرد.به جای اینکه خمیر رو دور بریزه، تصمیم گرفت اون رو بپزه و سپس داخلش رو با مخلوطی از خامه زدهشده و کرم شیرینی پر کنه.نتیجه شگفتانگیز بود: نان خامهای خیلی سریع به یک دسر محبوب در فرانسه و بعدتر در سراسر جهان تبدیل شد.

قرابیه از شیرینی های محلی تبریز
قرابیه
قرابیه یکی از شیرینی های محلی تبریز است. جالب است بدانید که تبریزی ها این شیرینی را سلطان شیرینی های محلی شهرشان می دانند. قرابیه به شیرینی نارگیلی شباهت دارد اما قیمت آن چندین برابر شیرینی نارگیلی است. زیرا ترکیبات به کاررفته در تهیه این کاملا با شیرینی نارگیلی متفاوت است .
بادام و پسته از ترکیبات اصلی این شیرینی هستند تا حدی که در آخر پخت یک لایه پر از چرخ کرده بادام و پسته روی آن ریخته می شود. چنین ترکیب بی نظیری در آن موجب شده تا قیمت آن در مقایسه با دیگر شیرینی ها بالاتر باشد.
اگرچه در سایر کشورها نظیر ترکیه، بلغارستان، مراکش و یونان ینز این شیرینی تهیه می شود اما قرابیه یکی از شیرینی های اصیل کشورمان ایران است که قدمت طولانی دارد. و در واقع خرید شیرینی قرابیه تبریز یک انتخاب فوق العاده برای مراسم و پذیرایی ها است زیرا علاوه بر طعم فوق العاده دارای ظاهری شیک و لاکچری می باشد.
نون چایی
قزوین یکی از شهرهای تاریخی کشورمان است که شیرینی های محلی متعددی در آن تهیه می شود. نون چایی نیز یکی از شیرینی های خوشمزه عالی است که مسافران آن را به عنوان یکی از سوغاتی های بامزه آن را برای خانواده و دوستان خود هدیه می برند. از آنجا که این شیرینی با چای میل می شود به نام نان چایی نام گرفته است.

کلوچه خرمایی از شیرینی های مقوی
کلوچه خرمایی
کلوچه خرمایی نیز یکی از شیرینی های محلی استان خوزستان است. این کلوچه نه تنها در خوزستان بلکه در شهرهای دیگری همچون سیستان و بلوچستان نیز تهیه می شود.
مواد اولیه این کلوچه خرما است به همین دلیل بسیار مقوی بوده و عطر و طعم فوق العاده ای دارد. البته در شهرهای مختلف کشورمان این کلوچه پخت می شود اما خوبی این کلوچه این است که شکل ظاهری آن طوری است که به راحتی تشخیص می دهید که این کلوچه مخصوص کدام استان است.
بفه شکری
شاید نام این شیرینی زیاد به گوشتان نخورده است. بفه شکری یکی از شیرینی های محلی و سنتی شهر لار است. بفه شکری یا بفه شیره ای یکی از شیرینی های خوشمزه است که در مراسم های عروسی و عید به کار می رود.

کوچه فومنی شیرینی محلی فومن
کلوچه فومن
شهرهای شمالی کشور سوغاتی های زیادی دارد و محال است که به یکی از شهرهای شمالی بروید و از سفر دست خالی برنگردید. کلوچه فومن نیز یکی از شیرینی های سنتی و محلی گیلان است. روی بسته بندی این کلوچه طرح مهر مانندی حک شده است که با دیدن آن سریع متوجه می شوید که این کلوچه متعلق به گیلان است.
این کلوچه دارای دو لایه بوده که گردو، جوز هندی و هل به عنوان لایه میانی آن به کار رفته است. چنین ترکیب بی نظیری مزه فوق العاده ای به شیرینی بخشیده است تا حدی که عطر و طعم آن از فاصله دور از بسته بندی آن به مشام می رسد.
حلوا ارده
حلوا ارده نیز یکی از شیرینی های محلی اردکان است که ترکیب اصلی آن ارده، شکر یا شیره انگور و هل است. اغلب این شیرینی در وعده صبحانه میل می شود.

سوهان کنجدی از شیرینی های محلی اصفهان
سوهان کنجدی
در اصفهان شیرینی های سنتی و محلی متنوعی تهیه می شود که یکی از آن سوهان کنجدی است. شکر و کنجد از ترکیبات اصلی این شیرینی هستند. در پخت این شیرینی ابتدا شکر ذوب می شود و کنجد به آن اضافه می شود و بعد از سرد شدن به صورت نازک در می آید. البته اضافه کردن مقداری کره به آن، طعم لذیذتری به آن می بخشد.
شیرینی لندو
شیرینی لندو از شیرینی ها محلی سیستانی ها و زابلی ها است. ترکیب اصلی این شیرینی خرما، گندم برشته شده و کنجد است. اکثر گردشگران با رفتن به این شهرها ترجیح می دهند آن را به عنوان سوغاتی همراه خود به شهرشان ببرند.
این شیرینی قدمت زیادی دارد تا حدی که افسانه های زیادی در رابطه با آن وجود دارد. نقل است که اسکندر مقدونی نیز به خوردن این شیرینی علاقه زیادی داشت. ترکیباتی که در این شیرینی به کار می رود هر کدام طبع گرمی دارند به همین دلیل برای روزهای سرد فصل زمستان بهترین گزینه به حساب می آید.
حلوا سیاه
حلوا سیاه یکی از شیرینی های محلی و سنتی اردبیل است. ترکیباتی که در این شیرینی به کار می رود شامل آرد جوانه گندم، گلاب، شیره انگور یا خرما و روغن حیوانی است. این شیرینی نیز ماندگاری بالایی دارد و اغلب به شکل توپک تهیه و برای روزهای سرد زمستان نگهداری می شود.

شیرینی پادرازی از شیرینی های محلی قزوین
شیرینی پادرازی
شیرینی های محلی و سنتی قزوین یکی یا دوتا نیست بلکه در این شهر شیرینی های متنوعی تهیه می شود که یکی از یکی دیگر خوشمزه تر است. شیرینی پادرازی به این دلیل به این نام معروف است که شکل دراز و کشیده ای دارد. ترکیبات به کار رفته این شیرینی تخم مرغ، شیر و آرد برنج است.
البته این شیرینی به شکل شکلاتی، وانیلی و زعفرانی هم تهیه می شود. البته مشهدی ها و شیرازی ها نیز این نوع شیرینی را متفاوت تر از قزوینی ها درست می کنند.
بادام سوخته شیراز
اگرچه بادام سوخته در کردستان نیز تهیه می شود اما نوع معروف آن بیشتر به شهر شیراز معروف است. این شیرینی رنگ تیره ای دارد به همین دلیل به نام شیرینی بادام سوخته نام دارد.
در شیراز این شیرینی محلی بدین شکل تهیه می شود که ابتدا بادام را در ترکیبی از روغن، آبلیمو و شکر می غلتانند که پس از آن رنگ بادام تیره می شود. این شیرینی یکی از شیرینی های محبوب شیراز است که بسیار خوشمزه و لذیذ بوده و عطر آن زودتر از طعم آن به مشام می رسد.

نوقا شیرینی معروف در تبریز
شیرینی نوقا
شیرینی نوقا یکی از بهترین شیرینی های سنتی تبریز است که اکثر مسافران آن را برای دوستان و آشنایان خود سوغات می برند. این شیرینی به عنوان یکی از شیرینی های قدیمی و سنتی در جهان معروف است.
اغلب منابع بر این باورند که قدمت این شیرینی به قرن دهم برمی گردد. نوقا ظاهری شبیه به گز دارد و ترکیبات اصلی آن فندق و پسته است. البته در برخی از محله های تبریز میوه خشک را هم به ترکیب اصلی آن اضافه می کنند.
بژی برساق
بژی برساق یکی از شیرینی های سنتی و قدیمی ایلام است. ترکیبات اصلی این شیرینی زردچوبه، شکر، آرد و رازیانه است. بژی برساق شکل دراز و شبکه ای دارد که در کرمانشاه به روش های عالی تهیه می شود.
قاتلمه
قاتلمه یکی از شیرینی مخصوص ترکمنها است. ترکیبات اصلی این شیرینی تخم مرغ، روغن، بکینگ پودر و آرد است. خمیر آماده شده این شیرینی به صورت ورقه های نازکی شکل در می آید که بین آنها روغن مالیده می شود. در آخر نیز روی آن شیرینی پاشیده می شود.
سخن پایانی
ایران به دلیل داشتن اقوام گوناگون دارای فرهنگ های متعددی است. هر کدام از این اقوام نیز شیرینی های محلی مختص به خود را دارند که به نوبه خود بسیار مقوی و پرخاصیت هستند.
ما در این مقاله برخی از شیرینی های محلی را معرفی کرده و در رابطه با هر کدام توضیحاتی مختصری را بیان کردیم. چشیدن و مزه کردن هر کدام از این شیرینی ها در واقع بخش لذت بخش سفر کردن به آن شهر است که می توانید شیرینی های خوشمزه را میل کنید و برای عزیزانمان سوغاتی ببرید.

من لیلا نجفی هستم، کسی که عاشق طعمهای شیرین و عطر نون تازهست. توی شیرینیفروشی ما، با همراهی یک تیم حرفهای و دلسوز، هر روز شیرینیها و نونهایی درست میشن که فقط خوشمزه نیستن، یه جورایی با دل پخته میشن!من همیشه سعی کردم فضایی بسازم که مشتریهام وقتی یه شیرینی از ما میگیرن، حس کنن یه تکه شادی و محبت همراهشونه.
برای ما شیرینی فقط یه خوراکی نیست، یه پل کوچیکه به سمت لحظههای قشنگ زندگی. خوشحال میشم طعم کار ما، مهمون خونه گرم شما بشه.